صحیفه النّبی(ص)؛ نماد قانون گرایی در حکومت نبوی

نویسندگان
چکیده

چکیده رعایت حقوق اساسی افراد و گروهها از شاخصه های جامعه مدنی است. مطابق قرآن کریم، یکی از اهداف مهمّ رسالت پیامبران این بوده است که افراد و گروههای انسانی، حقوق همدیگر را به رسمیّت بشناسند و در موارد اختلافی به نزاع و ستیزه روی نیاورند، بلکه در عوض به داوری قانون عدل تن در دهند. قرآن مجید، به عنوان آخرین کتاب آسمانی، تأکید کرده است که مهم ترین شأن «کتاب»، همان شأنی است که در عرف امروز به «قانون اساسی» نام بردار است تا در بین مردم به حق داوری کند و پاسدار حقوق اساسی آنها باشد. پیامبر اسلام، وقتی به مدینه آمدند «دولت ـ شهر» مدینه را تشکیل دادند و سنگ بنای حقوق اساسی این جامعه مدنی را در پیمان نامه ای بنیان نهادند که به «صحیفه النبی» شهرت یافته است. این مقاله، نخست موضوع قانون عدل و جایگاه آن در قرآن و آموزه های انبیاء را به اختصار و به مثابه مقدمه این نوشته، بررسی کرده و سپس به تفصیل به تحلیل ابعاد صدوری و محتوایی صحیفه النّبی پرداخته است و به این نتیجه رسیده است که حاکمیّتی را که پیامبر به دنبال آن بود، صدها سال از زمان خود پیش بوده و بسیاری از ویژگی های یک دولت مدرن ـ که امروزه از مطالبات جامعه بشری است ـ را نیز دارا بوده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نماد گرایی عرفانی در شعر صائب تبریزی

عالم عرفان، عالم وحدت و یکرنگی است. صائب با اصل وحدت بخش عرفانی همة پدیده‌های هستی را با همة تناقض‌ها و اضدادش به زیبایی در کنار هم می‌نهد و کیفیت و حالت آن ها را در زندگی روزمرة بشر به صورت زنده و نمادین بیان می‌کند. صائب در اشعار خود با به کارگیری نمادهای عرفانی و واژگان فنی صوفیه، صور خیال شاعرانه و مفاهیم ذهن گرایانة خود را به شکل هنری بیان می‌دارد. در حقیقت موضوع عرفان در شیوة شاعری او اصل...

متن کامل

حکومت قانون یا حکومت قاضی

طبق اصل حاکمیت قانون، قضات مکلف هستند طبق قانون حکم صادر کنند. اصل حاکمیت قانون بر برخی ارزشها مبتنی است: آزادی سیاسی، آزادی حقوقی، آزادی فردی و برابری. بنابراین، رعایت اصل حاکمیت قانون موجب تحقق آزادی در چهارچوب قانون می شود. شهروندان تنها تابع قانون هستند نه تابع اراده خودسرانه شخصی که قدرت را در اختیار دارد. اما در برخی پرونده ها حکم قانون مشخص نیست. در این پرونده ها سؤالی مهم به وجود می آ...

متن کامل

مولفه‌های اساسی در مدیریت دینی (مطالعه موردی: حکومت نبوی)

نظر به اهمیت جایگاه مدیریت در تاریخ بشر و ادیان آسمانی و بالاخص در دین مبین اسلام, بیتردید یکی از زیباترین جلوه‌های مدیریت متعادل که از دیرینگی و تحول آفرینی برخوردار است، مدیریت نبوی است که با اندیشه توانمند و افق دورنگر حضرت پیامبر اعظم اسلام پایهگذاری شد. در این مقاله درصدد تبیین مولفه‌های اساسی این مدیریت سیاسی و فرهنگی هستیم که در مدل مفهومی ارائه شده به سه بعد فردی، کلان و اجتماعی ـ فرهن...

متن کامل

حقوق اقلیت ها در حکومت نبوی

یکی از اهداف بزرگ انبیای الهی و به ویژه پیامبر گرامی اسلام 9 احقاق حق و برپایی عدالت بوده است. اسلام در راستای کرامت انسانی و عدالت اجتماعی برای تمامی افراد، اعم از مسلمان و غیر مسلمان، حقوقی قائل است. این حقوق به طور متقابل در ارتباطات افراد با یکدیگر و با حکومت جاری است. سیره پیامبر 9 به ویژه در مدینه و با تشکیل حکومت نشان دهنده آن است که حتی در صورت غلبه بر دشمن و پیروی اکثریت جامعه از ایشان...

متن کامل

نشانه‌های ساختاری «امنیت اسلامی»؛ مطالعه موردی حکومت نبوی

این مفروض که بین معانی و ساختارهای عینی رابطه‌ای وثیق وجود دارد و از طریق تجزیه و تحلیل ساختارها می‌توان به ابعاد نظریه‌های مختلف پی برد، بنیاد الگوی تحلیلی مقاله حاضر را شکل می‌دهد. نگارنده در پی آن است تا با بررسی الگوی حکومت نبویr به مثابه الگوی معتبر اسلامی در عرصه سیاست و حکومت، به پاره‌ای از آموزه‌های مؤثر در بحث از «امنیت اسلامی» دست یابد.برای این منظور ساختار جامعه ‌اسلامی در عصر نبویr ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
کتاب قیم

جلد ۱، شماره ۱، صفحات ۱۲۱-۱۴۱

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023